Akkerlaan Willebroek

Architectenkantoor: Architektenburo Jef Van Oevelen

Aantal bestede uren: niet meegedeeld

---

DE ARCHITECTUUROPDRACHT

Locatie: Willebroek

Opdrachtgever: Samenwerkende Situering voor Volkshuisvesting Willebroek

Jaar: 2014

Type opdracht: Overheidsopdracht

Waaruit bestond de opdracht?
Volkshuisvesting Willebroek plant in de Akkerlaan ongeveer 300 nieuwe koop- en huurwoningen. Dit betreffen zowel appartementen als éénsgezinswoningen.

---

HET ONTWERP

Wat zijn volgens u de sterke punten van uw ontwerp?
2 gebouwen i.p.v. 5 urban villa’s in een duidelijk gedefinieerd landschap

Ontwerpmatig onderzoek van de voorgestelde 5 urban villa’s deed ons inzien dat deze inplanting leidt tot een versnippering van het landschap, met ongedefinieerde tussenruimten tot gevolg. Bovendien bleken de voorgestelde volumes van 20x20m te klein voor het vooropgestelde programma van zowel kleine als grote woningtypes. Na uitvoering onderzoek werd dan ook beslist om de 5 urban villa’s uit de stedenbouwkundige studie te herleiden tot 2 gebouwen, 1 groter op de hoek van Ring- en Akkerlaan en 1 kleiner gebouw langs de Ringlaan. Hierdoor ontstaat een kwalitatieve, gedefinieerde buitenruimte met een duidelijke scheiding tussen private, semi-publieke, collectieve en publieke zones. Openingen in de gebouwschil, zowel op het gelijkvloers als op de verdiepingen, zorgen dan weer voor een speels volume met verrassende doorzichten en een aangename doorwaadbaarheid, zowel op gelijkvloers als op de verdiepingen.

Direct contact tussen gebouw en omgeving dankzij niveauverschil

Waar in het klassieke model vaak de keuze wordt gemaakt voor een private buitenruimte rondom of grenzend aan het gebouw, kiezen we in ons ontwerp radicaal voor een open landschap van gevel tot gevel. Gebouw en landschap staan op deze manier rechtstreeks met elkaar in contact. Door de gelijkvloerse verdieping op te tillen, wordt de privacy van de bewoner gegarandeerd ongeacht dat het grenst aan de (semi-)publieke ruimte: inkijk wordt door het niveauverschil immers vermeden. De keuze voor verschillende groene invullingen (minder toegankelijk langs de gevels, hellingen vs. vlakke ruimten, …) van de open ruimte wordt deze privacy alsnog versterkt. Het gebouw legt zo zo weinig mogelijk beslag op de open ruimte en dankzij het rechtstreeks contact tussen beiden (rechtstreeks uitzicht van leefruimtes op publieke ruimten) wordt de sociale controle op de open ruimte wel gewaarborgd.

Relatie tot de omringende gebouwen

Naast de visuele en ruimtelijke link tussen de nieuwe site aan de Akkerlaan en de Breendonkstraat (perceel 4) speelt perceel 3 ook een bepalende rol in de overgang met het aangrenzende perceel 2. Perceel 2 krijgt immers in de stedenbouwkundige studie toch een ander karakter, een andere schaal, toebedeeld. Waar perceel 1 en 2 typologisch en inplantingsgewijs naadloos op elkaar aansluiten, is het belangrijk ook een zachte overgang en verbinding te realiseren tussen percelen 2 en 3. Ons ontwerpvoorstel tracht dit te realiseren door 2 ingrepen:

1. Door de inplanting van de twee gebouwen wordt centraal een collectieve tuinzone gerealiseerd die open waaiert naar perceel 2. Deze ‘tuin’ krijgt alzo een derde gevel, zichtbaar vanaf de Ringlaan. De vierde gevel bestaat
uit de voorgevels van de bestaande woningen langs de Ringlaan, waardoor over perceel 3 een rechtstreekse (visuele) link ontstaat tussen de woonwijk ‘Stad’ en perceel 2.

2. Waar perceel 1 en 2 gebouwen kennen van 2 of 3 bouwlagen, is op perceel 3 een vierde bouwlaag toegelaten. In ons ontwerp kiezen we er echter voor deze niet over de volledige gebouwen door te trekken. Het grote gebouw telt enkel een 4de verdieping op de 4 hoeken. Het verschil in verdiepingshoogte zorgt enerzijds voor een accent in het straatbeeld. Anderzijds wordt een zachtere overgang in bouwhoogte gerealiseerd, waardoor het gebouw zich ‘lichter’ opstelt t.o.v. zijn buur. Ook het kleinere gebouw krijgt om deze reden langs de aansluiting met perceel 2 een lagere bouwhoogte.

Parkeervoorzieningen

Wat betreft parkeervoorzieningen wordt een opsplitsing gemaakt tussen bovengronds en ondergronds parkeren. Ondergronds worden parkeerplaatsen voorzien voor de bewoners, terwijl bovengronds parkeren eerder bedoeld is
voor bezoekers. Zoals gesteld in de projectdefinitie wordt in de (half)ondergrondse parkings min. 1 parkeerplaats per wooneenheid voorzien (zie grondplannen), terwijl bovengronds rekening wordt gehouden met 0,5 parkeerplaats per wooneenheid.

Een duidelijke structuur leidt tot een duidelijk en flexibel plan

Er wordt in het ontwerp gestreefd naar een compact, duurzaam bouwvolume, vertrekkend op het niveau van de kelder. De (half)ondergrondse kelder wordt ingericht als parking waardoor een geleding 5/7/5m ideaal is. Langs weerzijden van een centrale rijbaan (7m) worden haakse parkeerplaatsen voorzien van 5m diep. De bovenliggende structuur volgt deze geleding met centraal een gang die langs weerszijden toegang biedt tot de appartementen. De technische ruimten (toilet, badkamer, keuken, berging) worden zoveel mogelijk langs deze gang gegroepeerd zodat technische schachten doorlopen en uitkomen boven de rijbaan in de kelder. In de andere richting is de breedte van elk appartement een veelvoud van 2,5m, de breedte van een parkeerplaats. De ontwikkeling van verschillende woningtypes maakt dat verschuivingen binnen de samenstelling van de woningtypes gedurende het ontwerpproces mogelijk blijft. In tegenstelling tot de stedenbouwkundige studie (urban villa’s) wordt de ondergrondse parking beperkt tot de contouren van het gebouw. Dit heeft als voordeel dat de ‘binnen’gebieden vrij blijven van onderliggende structuren, waardoor het landschap hier zonder beperkingen kan ingevuld worden.

Licht, zicht & oriëntatie

Zoals reeds eerder vermeld wordt gekozen voor een compact bouwvolume, waarin strategische openingen op zowel gelijkvloers als verdiepingen zorgen voor verrassende zichten, doorwaadbaarheid en lichttoetreding tot in de kern van het gebouw. De gebouwen zijn bovendien zo ingeplant dat de wooneenheden en hun leefruimtes hoofdzakelijk oost- en/of west-georiënteerd zijn, wat zorgt voor een aangenaam binnenklimaat met minimale kans op oververhitting.

Wooncomfort

De inplanting van de gebouwen en de verhouding tussen gebouw en omgeving, zorgt ervoor dat elke wooneenheid gerealiseerd wordt met oog voor oriëntatie en privacy. Daarnaast wordt elke wooneenheid ingedeeld volgens de richtlijnen van de C2008 van de VMSW. In elke ruimte wordt rekening gehouden met bemeubelbaarheid en richtlijnen naar rolstoelbezoekbaarheid. Verder is elke wooneenheid voorzien van een eigen kwalitatieve buitenruimte. Om in de gevel een gevarieerd uitzicht te realiseren worden deze afwisselend inpandig, in een erker of op een erker ingeplant.

Aanpasbaar bouwen

In ons ontwerp houden we in eerste instantie rekening met de mogelijkheid tot aanpasbaar bouwen, al kan de opdrachtgever er perfect voor kiezen om reeds vanaf het begin enkele aangepaste appartementen te voorzien. Zoals op onderstaande schets duidelijk wordt, is -mits het verwijderen van enkele lichte binnenwanden en het aanpassen van de badkamer- het type 2/3 relatief eenvoudig aan te passen zonder structurele ingrepen of technische problemen.

---

HET WINNEND ONTWERP

Welk bureau haalde de opdracht uiteindelijk binnen?
/

Werd dit project uiteindelijk gerealiseerd?
Ja

Evaluatie van het behaalde resultaat:
/